ΑΡΧΙΚΗ/REGGIO EMILIA
Reggio Emilia
Εκπαιδευτική Προσέγγιση
Το Reggio Emilia (Ρετζιο Εμίλια) είναι μία πόλη της Βόρειας Ιταλίας και αποτελείται από περίπου 130.000 κατοίκους. Το πρόγραμμα προσχολικής εκπαίδευσης Reggio Emilia στην Ιταλία, έχει ανακηρυχθεί και αναγνωριστεί ως ένα από τα καλύτερα συστήματα προσχολικής εκπαίδευσης στον κόσμο. Ιδρυτής αυτής της φιλοσοφίας, είναι ο Loris Malaguzzi, ο οποίος κατάφερε να οργανώσει ένα «δημοκρατικό» σχολείο, υποστηρίζοντας την αυτονομία αλλά και την ελευθερία του παιδιού και θέτοντας τον δάσκαλο σε ρόλο συνεργάτη.
Το Reggio Emilia, αποτελεί ένα μοντέλο εκπαίδευσης κατά το οποίο οι συναισθηματικές, οι νοητικές, οι κοινωνικές και οι ηθικές δυνατότητες του παιδιού, καλλιεργούνται μέσα από δημιουργικούς τρόπους έκφρασης. Η φιλοσοφία του Reggio Emilia βασίζεται στην ακόλουθη σειρά αρχών:
- Tα παιδιά είναι οι πολίτες του ΣΗΜΕΡΑ και όχι του αύριο
- Tα παιδιά πρέπει να έχουνε κάποιον έλεγχο πέρα από την κατεύθυνση της μάθησης τους
- Τα παιδιά πρέπει να είναι σε θέση να μάθουν μέσα από την αφή, την κίνηση, την ακοή, την όραση και την ακρόαση
- Τα παιδιά αναπτύσσουν σχέσεις με τους συνομήλικους τους, όσο και με τα υλικά στοιχεία του περιβάλλοντος, τα οποία πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να το εξερευνούν
- Τα παιδιά πρέπει να έχουν ατελείωτους τρόπους και ευκαιρίες να εκφράζονται.
Μία σημαντική αρχή αυτής της εκπαίδευσης είναι «οι εκατό γλώσσες των παιδιών» που εννοούνται οι πολυάριθμοι τρόποι έκφρασης των ιδιαίτερων δυνατοτήτων των παιδιών. Ο Loris Malaguzzi εισάγει ένα αυτόκαθοδηγούμενο πρόγραμμα σπουδών, με άξονες ενδιαφέροντά τους και τα ερωτήματα που θέτουν.
Οι τρεις δάσκαλοι του παιδιού
Ο γονέας
Ο γονιός είναι ο πρώτος δάσκαλος. Θεωρείται ώς σύντροφος, συνεργάτης και υποστηρικτής. Συμμετέχει ενεργά στη μάθηση του παιδιού του αλλά και όλων των παιδιών της τάξης του
Ο δάσκαλος
Στο Reggio Emilia ο δάσκαλος δεν αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο στην τάξη αλλά γίνεται συνοδοιπόρος του παιδιού στο ταξίδι προς τη μάθηση. είναι ο συμμαθητής και ο συνεργάτης του παιδιού που διευκολύνει τη μάθησή του σχεδιάζοντας δραστηριότητες βασισμένες στα ενδιαφέροντα του παιδιού. Σκοπός του είναι να ενισχύσει την κατανόηση του παιδιού για τον κόσμο γύρω του σεβόμενος πάντοτε τις ανάγκες και τα ερωτήματα που θέτει το παιδί.
Το περιβάλλον
Η οργάνωση του φυσικού περιβάλλοντος είναι ζωτικής σημασίας για το πρόγραμμα του νηπιαγωγείου του Ρέτζιο Εμίλια και συχνά αναφέρεται ως ‘’ τρίτος δάσκαλος του παιδιού’’. Βασικοί στόχοι στο σχεδιασμό καινούργιων χωρών και στη αναδιαμόρφωση των παλιών συμπεριλαμβάνουν την ενσωμάτωση κάθε αίθουσας και του σχολείου με τον περιβάλλοντα χώρο. Η σπουδαιότητα του περιβάλλοντος έγκειται στην αντίληψη ότι τα παιδιά μπορούν καλύτερα να βγάλουν νόημα και να κατανοήσουν τον κόσμο μέσω του περιβάλλοντος το οποίο υποστηρίζει ‘’σύνθετες, ποικίλες , συνεχείς και μεταβαλλόμενες σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, τον κόσμο των εμπειριών, των ιδεών και πολλών τρόπων έκφρασης ιδεών.>> Τα νηπιαγωγεία, γενικά είναι γεμάτα με εσωτερικά φυτά και πλημμυρισμένα με φυσικό φως.
Ο γονέας
Ο γονιός είναι ο πρώτος δάσκαλος. Θεωρείται ώς σύντροφος, συνεργάτης και υποστηρικτής. Συμμετέχει ενεργά στη μάθηση του παιδιού του αλλά και όλων των παιδιών της τάξης του
Ο δάσκαλος
Στο Reggio Emilia ο δάσκαλος δεν αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο στην τάξη αλλά γίνεται συνοδοιπόρος του παιδιού στο ταξίδι προς τη μάθηση. είναι ο συμμαθητής και ο συνεργάτης του παιδιού που διευκολύνει τη μάθησή του σχεδιάζοντας δραστηριότητες βασισμένες στα ενδιαφέροντα του παιδιού. Σκοπός του είναι να ενισχύσει την κατανόηση του παιδιού για τον κόσμο γύρω του σεβόμενος πάντοτε τις ανάγκες και τα ερωτήματα που θέτει το παιδί.
Το περιβάλλον
Η οργάνωση του φυσικού περιβάλλοντος είναι ζωτικής σημασίας για το πρόγραμμα του νηπιαγωγείου του Ρέτζιο Εμίλια και συχνά αναφέρεται ως ‘’ τρίτος δάσκαλος του παιδιού’’. Βασικοί στόχοι στο σχεδιασμό καινούργιων χωρών και στη αναδιαμόρφωση των παλιών συμπεριλαμβάνουν την ενσωμάτωση κάθε αίθουσας και του σχολείου με τον περιβάλλοντα χώρο. Η σπουδαιότητα του περιβάλλοντος έγκειται στην αντίληψη ότι τα παιδιά μπορούν καλύτερα να βγάλουν νόημα και να κατανοήσουν τον κόσμο μέσω του περιβάλλοντος το οποίο υποστηρίζει ‘’σύνθετες, ποικίλες , συνεχείς και μεταβαλλόμενες σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, τον κόσμο των εμπειριών, των ιδεών και πολλών τρόπων έκφρασης ιδεών.>> Τα νηπιαγωγεία, γενικά είναι γεμάτα με εσωτερικά φυτά και πλημμυρισμένα με φυσικό φως.
Η σημασία του atelier
Στη φιλοσοφία του Reggio Emilia η τέχνη και το Atelier παίζουν πρωταρχικό ρόλο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στο atelier τα παιδιά εργάζονται με το μυαλό και τα χέρια ταυτόχρονα. Μπορούν να μεταμορφώσουν την ύλη και να δημιουργήσουν κάτι καινούριο. Έρχονται σε επαφή με την αισθητική και την ομορφιά της ύλης και αποκτούν την πεποίθηση ότι «όλοι μας μπορούμε να δημιουργήσουμε κάτι όμορφο».
Οι 100 γλώσσες
του παιδιού
Το παιδί αποτελείται από εκατό.
Το παιδί έχει εκατό γλώσσες, εκατό χέρια, εκατό σκέψεις,
εκατό τρόπους σκέψης, παιχνιδιού, ομιλίας.
εκατό πάντα εκατό τρόπους να ακούει, να θαυμάζει, να αγαπά.
Εκατό χαρές για να τραγουδά και να καταλαβαίνει.
Εκατό κόσμους να ανακαλύπτει.
Εκατό κόσμους να εφευρίσκει.
Εκατό κόσμους να ονειρεύεται.
Το παιδί έχει εκατό γλώσσες
(κι εκατό, εκατό, εκατό ακόμη).
Αλλά του κλέβουν τις ενενήντα εννιά.
Το σχολείο και ο πολιτισμός
διαχωρίζουν το κεφάλι από το σώμα.
Λένε στο παιδί:
να σκέφτεται χωρίς τα χέρια,
να τα καταφέρνει χωρίς το μυαλό,
να ακούει και να μη μιλάει,
να καταλαβαίνει χωρίς να χαίρεται,
να αγαπάει και να θαυμάζει μόνο το Πάσχα και τα Χριστούγεννα.
Λένε στο παιδί να ανακαλύψει έναν κόσμο που ήδη υπάρχει.
Κι από τις εκατό του κλέβουν τις ενενήντα εννιά.
Λένε στο παιδί ότι:
η εργασία και το παιχνίδι,
η πραγματικότητα και η φαντασίωση,
η επιστήμη και η φαντασία,
ο ουρανός και η γη,
η λογική και το όνειρο,
είναι πράγματα που δεν ταιριάζουν.
Και έτσι λένε στο παιδί
ότι οι εκατό γλώσσες δεν υπάρχουν.
Το παιδί αντίθετα λέει:
“Αποκλείεται! Οι εκατό υπάρχουν!”
-Loris Malaguzzi-
